e-Pasaport Hakkında
190’ın üzerinde üyesi bulunan ve ülkemizin de üyesi olduğu Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü ICAO tarafından alınan tavsiye kararı uyarınca, üye ülkelerin en geç 1 Nisan 2010 tarihi itibariyle Makinede Okunabilir Pasaport (MOP) üretimine başlamaları gerekmektedir. Makinede okunamayan nitelikteki eski tip pasaportların ise tüm dünyada 24 Kasım 2015 tarihi itibariyle yürürlükten kaldırılması ICAO tarafından öngörülmektedir.
Makinede Okunabilir Pasaportlarda, klasik pasaportlardan farklı olarak kimlik sayfasının alt kısmında her biri 44 karakterden oluşan ve özel okuyucu cihazlarla okunabilen iki satırlık bir alan bulunmaktadır. Pasaportun bilgi sayfasında çıplak gözle görülebilen tüm bilgiler “Makinede Okunabilir Alan” adı verilen bu alanda da bulunmaktadır.
“Elektronik pasaport”, “e-pasaport” ya da ”çipli pasaport” olarak da bilinen biyometrik pasaportlar ise eski tip pasaportların bilgi sayfalarında bulunan pasaport numarası, ad, soyad, uyruk, doğum tarihi, kimlik no, düzenleyen makam, düzenlenme tarihi vb. kişisel kimlik ve pasaport bilgilerinin yanı sıra içinde fotoğraf, parmak izi, imza gibi biyometrik verilerin saklanabildiği yongalı (çipli) pasaportlardır. Biyometrik pasaportlar aslında Makinede Okunabilen Pasaportların bir türü olmakla birlikte Makinede Okunabilir Pasaportlardan daha ileri düzeyde güvenlik katmanlarına sahiptir.
Ülkemizde, 1 Haziran 2010 tarihi itibariyle Makinede Okunabilen Pasaportların bir sonraki aşaması olan biyometrik pasaport uygulamasına geçilmesi öngörülmektedir. Tüm dünyada biyometrik pasaportların kullanıma girmesine ve bu sayede belge güvenliğinin artmasına bağlı olarak giderek artan sayıdaki ülkede sınır geçişlerinde otomatik pasaport okuma/tanıma sistemleri kullanılmakta ve böylece pasaport kontrol işlemleri hızlanmaktadır. Ülkemizin de biyometrik pasaport üretmesiyle vatandaşlarımızın seyahatleri bundan böyle daha süratli ve kolay hale gelecektir. Biyometrik pasaport tanzimi ülkemizin AB ile uyum sürecinde de önemli bir kademe teşkil etmektedir.
Halihazırda kullanılan ve makinede okunamayan nitelikteki eski tip pasaportlar geçerlilik süreleri boyunca ve ancak 24 Kasım 2015 tarihine kadar kullanılabilecektir. Bu tarihten sonra makinede okunamayan nitelikteki eski tip pasaportlarla seyahat etmek mümkün olmayacağından biyometrik pasaport başvurusunda bulunulması gerekecektir.
Türkiye’de yaşayan vatandaşlarımız biyometrik pasaport almak için İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından 81 İl ve 110 İlçe Emniyet Müdürlüğü’nde kurulan toplam 191 başvuru merkezine; yurt dışında yaşayan vatandaşlarımız da bulundukları ülkedeki Büyükelçiliklerin Konsolosluk Şubelerine veya Başkonsolosluklara başvurabilirler.
Diplomatik pasaport başvuruları ise önceden olduğu gibi yurt içinde Dışişleri Bakanlığı, yurt dışında Büyükelçilikler ve Başkonsolosluklar tarafından alınacaktır.
Başvurusu tamamlanan ve tanzim edilen biyometrik pasaportlar, yurt içinde müracaat edilen Emniyet Müdürlüklerinde; yurt dışında ise başvurunun yapıldığı Büyükelçilik veya Başkonsoloslukta imza karşılığında teslim edilecektir.
Biyometrik pasaport üretiminin her aşamasında, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de vatandaşlarımızın kişisel kimlik bilgilerini herhangi bir sahtekarlık girişimine karşı güvence altına alan ICAO standartlarıyla uyumlu ileri teknolojiler kullanılacaktır. Yazılımı İçişleri ve Dışişleri Bakanlıklarının bilgi işlem birimleri tarafından gerçekleştirilen başvuru kabul sistemi aracılığıyla alınan bilgiler şifreli veri haline dönüştürülerek güvenlikli bağlantılar üzerinden fiziki güvenliği sağlanmış merkezi tanzim birimlerine iletilecek, biyometrik pasaportların ilgili sayfalarına ve yongaya yazılacaktır.
ICAO mevzuatı uyarınca biyometrik pasaportlar hangi yaşta olursa olsun tüm bireyler için müstakil olarak düzenlenmektedir. Bu nedenle, biyometrik pasaportlarda refakat hanesi bulunmamaktadır.
Umuma mahsus biyometrik pasaportlar; şu aşamada en az 1 yıl olmak üzere 2, 3, 4 ve 5 yıl süreli olarak düzenlenebilecektir. Hususi damgalı biyometrik pasaportların en fazla 5 yıllık süre için; biyometrik özellikteki hizmet pasaportlarının 6 aydan az olmamak ve 5 seneyi geçmemek üzere pasaport sahibinin görev müddetine göre İçişleri Bakanlığınca tespit edilecek süre için; biyometrik özellikteki diplomatik pasaportların ise en fazla 5 yıllık süreli olarak düzenlenebilmesi öngörülmektedir. Biyometrik pasaportlarda temdit (uzatma) imkanı bulunmamaktadır. Bu nedenle, biyometrik pasaportun süresi dolduğunda yeni bir başvuruda bulunulması gerekmektedir.
Pasaport defter ve harç bedelleri her yıl Maliye Bakanlığı tarafından belirlenmektedir. 492 Sayılı Harçlar Kanununa bağlı Harçlar Kanunu Genel Tebliği ile Değerli Kağıtlar Kanunu Genel Tebliği (6) sayılı tarife ile Resmi Gazetede yayımlanmaktadır.
Önemli Notlar :
* Bu sitede yer alan bilgiler yürütülmekte olan teknik hazırlıklar ve ilgili mevzuatta yapılması öngörülen değişiklikler çerçevesinde hazırlanmıştır.
* Teknik hazırlıkların ve mevzuat değişikliği çalışmalarının tamamlanmasının ardından ihtiyaç duyulması halinde güncellenecektir.
*** Bu sitede kullanılan biyometrik fotoğraf örnekleri ICAO’nun resmi web sitesinden alınmıştır.
